فواید پونه از نقطه نظر طب سنتی | یک درمان خانگی برای سرماخورگی و نفخ و اختلالات پریودی

فواید پونه

پونه یک گیاه علفی است و بوته‌ای با ارتفاع شصت سانتی متر دارد که معمولا به صورت وحشی در دشت‌ها و اطراف رودخانه‌ها و مرداب‌ها می‌روید. برگ‌های این گیاه بیضی شکل و کرکی و نوک تیز هستند و دندانه‌های کوچک و منظم دارند. پونه گونه‌های مختلفی دارد که بهترین آنها پونه کوهی است. خواص پونه کوهی بیشتر از انواع دیگر پونه است. فواید پونه و کاربردهای آن در طب سنتی و آشپزی باعث شده است که این گیاه از قدیم تا کنون مورد توجه قرار بگیرد.

در ایران نیز پونه در نواحی مختلف به خصوص در مناطق شمالی کشور می‌روید. این سبزی کاربرد زیادی در آشپزی، طب سنتی، داروسازی، تهیه محصولات پزشکی و بهداشتی، عطرسازی، تولید حشره کش و غیره دارد. در این مقاله از سایت قصد داریم این سبزی خوش عطر را از منظر طب سنتی بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

طبع پونه

پونه طبع گرم و خشک  (درجه سه) دارد. مواد غذایی که طبع گرم و خشک دارند باعث انرژی و شادابی بدن می‌شوند و برای رفع ضعف و بی حالی استفاده می شوند.

در صورتی که می‌خواهید از پونه استفاده کنید، بهتر است از رب مورد، سرکه و آرد بلوط به عنوان مصلح سبزی تازه و از کتیرا به عنوان مصلح ادویه پونه خشک شده استفاده کنید.

لازم به ذکر است که مصلح در واقع ماده غذایی است که در کنار غذای دیگر باعث تعدیل طبع آن و برطرف کردن عوارض جانبی آن می‌شود. مواد غذایی گفته شده به هضم بهتر پونه کمک کرده و باعث می‌شوند که بدن بتواند بهتر و بیشتر از خواص آن بهره مند شود.

فواید پونه از نقطه نظر طب سنتی

درمان سرماخوردگی

در طب سنتی از دمنوش پونه برای جلوگیری و درمان سرماخوردگی، زکام، سردرد و گلودرد استفاده می‌شود. دمنوش پونه به خاطر داشتن منتول به عنوان یک داروی خلط آور و احتقان آور مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از کاربردهای آن هم کمک به درمان سرماخوردگی، کاهش ترشحات مانده در ریه و استفاده از آن برای درمان بیماری‌های برونشیت و سینه پهلو است. مقادیر رزمارنیک اسید، تیمول و کوئرستین موجود در این گیاه جلوی رشد میکروب‌ها را می‌گیرد.

درمان نفخ شکم و بیماری‌های گوارشی

یکی دیگر از خواص پونه که از قدیم تاکنون مورد توجه بوده است، درمان مشکلات دستگاه گوارش است. این گیاه دارویی می‌تواند مواردی از قبیل ترش کردن معده و نفخ را درمان کند و باعث شود که روده عملکرد بهتری داشته باشد. پونه همچنین ضد باکتری است و از استفراغ، ضعف معده و سوهاضمه جلوگیری می‌کند. حتی می‌تواند سکسکه را هم درمان کند. برای این منظور کافی است چند برگ پونه را در دهان گذاشته و برای چند دقیقه بجوید.

پونه همچنین باعث می‌شود که حجم صفرا بیشتری ترشح شود و چربی ها بهتر و راحت‌تر هضم شوند. از این گذشته پونه مقادیر خوبی از فیبر دارد که به هضم بهتر کمک می‌کند.

• برای درمان اسهال یا مسمومیت‌های غذایی می توانید مقداری پودر پونه خشک شده را به ماست اضافه کنید و میل کنید. این نسخه معجزه می کند. (به اندازه‌ای پودر پونه به ماست اضافه کنید که ماست سبز شود. )
• برای درمان بوی بد دهان کافی است چند برگ پونه را برای چند دقیقه در دهان گذاشته و بجوید.

فواید پونه برای دور کردن حشرات

یکی از خواص پونه که از قدیم تا کنون مورد توجه بوده است، استفاده از آن به عنوان دافع حشرات است. این گیاه خوش عطر علاوه بر تمامی خدماتی که در آشپزی یا درمان بیماری‌ها به ما می‌کند، می‌تواند حشرات موزی مانند پشه و ساس را هم دور کند.

کافی است کمی از روغن پونه را با آب ترکیب کردن و روی بدنتان اسپری کنید یا کمی از برگ های پونه را خرد کرده و روی بدنتان بمالید. بوی تند پونه تمام حشرات را از دور و بر شما متواری می‌کند. به طوری که دیگر پشت سرشان را هم نگاه نکنند! حتی استفاده از روغن رقیق شده پونه روی جای نیش حشرات باعث می‌شود که جای نیش زودتر خوب شود.

خواص پونه برای تسکین درد

همانطور که گفتیم پونه طبع گرم و خشک دارد و از این رو باعث ایجاد نوعی بی حسی هم می‌شود. به همین خاطر است که می‌توانید از پونه برای درمان دردهای عضلانی، درد سیاتیک و درد مفاصل استفاده کنید. پونه به خاطر قابض بودن می‌تواند به درمان بیماری‌های روماتیسم و آرتریت کمک زیادی بکند. این گیاه دارویی حتی اعصاب را هم تسکین می‌دهد و باعث ایجاد احساس آرمش بیشتر در شما می‌شود.

خواص پونه برای درمان اختلالات قاعدگی

عرق پونه یا پونه تازه یا خشک شده آن جز مواردی هستند که به منظم شدن چرخه قاعدگی کمک می‌کنند. پونه برای این منظور میزان ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون را تنظیم می‌کند. حتی درد قاعدگی را هم کاهش می‌دهد. برای کاهش درد قاعدگی بهتر است یک فنجان چای پونه را با کمی نبات یا عسل بعد از غذا میل کنید.  البته در صورتی که در حین قاعدگی خونریزی زیادی دارید، بهتر است از پونه استفاده نکنید.

فواید پونه برای تقویت سیستم ایمنی بدن

پونه یک عامل تحریک کننده است که باعث می شود که تولید سلول‌های سفید در خون افزایش پیدا کرده و سیستم ایمنی عملرد بهتری برای مقابله با انواع بیماری‌ها داشته باشد.

موارد منع مصرف پونه

• پونه طبع گرم و خشک دارد در نتیجه تداخل دارویی با داروهای قلبی عروقی ممکن است باعث تحریک پذیری افراد شود.
• به یاد داشته باشید که نباید پونه را به صورت روزانه مصرف کنید. چرا که این ماده باعث تحریک پذیری، بی خوابی و عصبی شدن شما می‌شود.
• همچنین اگر در سنین بلوغ هستید، مصرف پونه می‌تواند علائم و نشانه‌های بلوغ را کمی بولدتر و شدیدتر کند. پس این ماده را با احتیاط و تنها در مواقع لزوم خود مصرف کنید.
• علاوه بر این پونه ممکن است باعث تحریک قاعدگی شود و می‌تواند برای جنین خطرناک باشد. پس استفاده از پونه به خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
• در صورتی که به گیاهان خانواده نعناییان مانند ریحان، نعنا، رومارن، مریم‌گلی، مرزه، مرزنگوش، زوفا، آویشن، اسطوخودوس و بادرنجبویه حساسیت دارید، مصرف پونه هم احتمالا علائم مشابه در شما ایجاد می‌کند.