ماسک‌های صورت مانع انتقال ویروس کرونا می شوند؟

خرید ماسک‌های صورت با انتشار ویروس کرونای جدید مرگبار در بسیاری از کشورها افزایش یافته است، اما آیا این ماسک‌ها واقعا می‌توانند در جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا موثر باشند؟

دو نوع اصلی ماسک صورت در بازار موجود است :

۱- ماسک‌های استاندارد پزشکی یا جراحی: ماسک‌های استاندارد پزشکی یا جراحی که جراحان در هنگام انجام عمل‌های جراحی به صورت می‌زنند. این نوع ماسک‌ها از یک طرف برای جلوگیری از انتشار قطرک‌های مایع تنفسی و دهانی آلوده طراحی شده‌اند تا فردی که آنها را استفاده می‌کند، عوامل بیماری‌زا را به دیگران سرایت ندهد و در محیط منتشر نکند.

در عین حال این ماسک‌ها چون جلوی دهان و بینی را می‌پوشانند، می‌توانند تا حدی مانع از تماس قطرک‌های تنفسی، ترشحات دهانی و سایر مایعات آلوده با دهان و بینی شوند. این ماسک‌ها همچنین تاحدی مانع از تماس دست آلوده فرد به دهان و بینی‌اش شوند که یک راه اصلی انتقال ویروس‌هایی مانند ویروس کرونا است.

اما این ماسک‌ها باعث محافظت کامل در برابر ویروس‌هایی مانند بیماری کرونا که از طریق جریان هوا (هوابرد) انتقال می‌یابند، نمی‌شوند. اول به این دلیل که به طور کامل روی پوست نمی‌چسبند و بینی و دهان را از فضای بیرون جدا نمی‌کنند. دوم اینکه ذرات بسیار کوچک مانند ویروس کرونا (که ابعاد نانومتری دارد) می‌توانند به سادگی از این ماسک‌ها عبور کنند.

از طرف دیگر این ماسک‌ها جلوی چشم‌ها را نمی‌پوشانند، بنابراین قطرک‌های تنفسی آلوده به ویروس یا دست آلوده به ویروس در تماس با چشم‌ها ممکن است بیماری را به فرد منتقل کنند.

همچنین باید توجه کنید که این ماسک‌ها باید به طور مرتب تعویض شوند، چرا که برای استفاده بیش از یک بار طراحی نشده‌اند و به اصطلاح یک بار مصرف هستند.

استفاده از این ماسک‌ها در محیط‌های بالینی برای پزشکان و پرستاران به همراه دستکش، عینک محافظ و لباس محافظ بیشترین تاثیر را دارد.

۲- ماسک‌های تنفسی N95 یا FPP3: رده دوم ماسک‌های صورت، ماسک‌های تنفسی هستند که با استانداردهای گوناگونی عرضه می‌شوند.

یک استاندارد ماسک‌های تنفسی، ماسک‌ها با پسوند N نامیده می‌شوند و به دسته‌های N۹۵، N۹۹ و N۱۰۰ تقسیم می‌شوند. عدد بعد از N در این ماسک‌ها طبق استاندارد NIOSH آمریکا نشان دهنده درصد بازده فیلتراسیون ماسک است.

در یک استاندارد دیگر ماسک‌های تنفسی، ماسک‌ها با پسوند FFP خوانده می‌شوند که دو دسته FFP۲ و FFP۳ از آن‌ها وجود دارد. این ماسک‌ها فیلتر ثابت دارند و با استاندارد EN۱۴۹:۲۰۰۱ نام گذاری شده‌اند.

ماسک‌های تنفسی محافظت بیشتری ایجاد می‌کنند و در استاندارهای بالا مانند N95 یا FFP3 می‌توانند مانع اغلب ذرات ریز هوابرد به بینی و دهان شما شوند. اما این ماسک‌ها را هم باید درست به کار برد و همچنین برای کودکان یا افرادی که موهای صورت بلندی دارند، مناسب نیستند.

از طرف دیگر تنفس با این نوع ماسک‌ها مشکل‌تر است، بنابراین بیماران مبتلا به ویروس کرونا که سرفه می‌کنند یا تنگ نفس دارند، ممکن است نتوانند آنها را تحمل کنند.

بالاخره اینکه حتی این ماسک‌ها هم حفاظت صد در صد در برابر ویروس‌هایی مانند ویروس کرونا که ابعاد نانومتری دارد، ایجاد نمی‌کنند.

آشنایی با ماسک‌های تنفسی
عمر مفید استفاده از ماسک‌ها چقدر است ؟

این باور که ماسک‌ها را می‌توان با شست و شو مجدد استفاده کرد، از اساس یک باور غلط است؛ چرا که به دلیل باز شدن منافذ الیاف موجود در ماسک و همچین تغییر در ساختار فیزیکی و شیمیایی، ماسک قابلیت تاثیرگذاری خود را از دست داده و دارای آلودگی شدید میکروبی است. بر اساس استانداردهای موجود، عمر مفید استفاده از ماسک‌ها حداکثر یک شیفت کاری یا ۸ ساعت است. حتی معتبرترین شرکت‌های تولید کننده ماسک به هیچ وجه توصیه نمی‌کنند که از ماسک تولیدی آن‌ها بیشتر از یک شیفت کاری استفاده شود.

روش صحیح استفاده از ماسک :

۱. قبل از دست زدن به ماسک، دست‌هایتان را بشویید و آن‌ها را تمیز کنید.
۲. از سالم بودن ماسک و نداشتن سوراخ و منافذ باز مطمئن شوید.
۳. پس از قرار دادن ماسک روی صورت، تیغه روی بینی را فشار داده و آن را محکم کنید.
۴. قبل از قرار گرفتن در محل آلوده، چند بار داخل ماسک نفس بکشید تا از نفوذ نکردن هوا از جداره‌های آن مطمئن شوید.
۵. هرگز از ماسک مخصوص بزرگسالان برای کودکان استفاده نکنید. ماسک باید کاملا بر روی صورت کودکان قرار گیرد.

روش صحیح برداشتن ماسک :

۱. قبل از برداشتن ماسک دست‌هایتان را بشویید.
۲. برای برداشتن ماسک از بندهای آن کمک بگیرید و به قسمت جلویی و فیلتر آن دست نزنید چرا که امکان انتقال آلودگی به بدن شما وجود دارد.
۳. ماسک را پس از استفاده در سطل زباله درب دار بیندازید.
۴. پس از برداشتن و دور انداختن ماسک دوباره دست‌هایتان را بشویید تا آلودگی منتقل شده به دست‌هایتان را از بین ببرد..

توجه داشته باشید که کاربرد اصلی ماسک‌های صورت برای کارکنان پزشکی در محیط‌های بالینی در مواجهه با بیماران است که همراه با دستکش، عینک محافظ و لباس محافظ استفاده می‌شوند.

رعایت اصول بهداشت شخصی از جمله شستن مکرر دست‌ها با آب گرم و صابون، حفظ فاصله دست کم یک متری از افراد با علائم تنفسی، دوری از تجمعات و ضد عفونی کردن سطوح نقش بسیار مهمتری در پیشگیری انتقال ویروس کرونا به شما دارد.